Een verkenning naar de (on)mogelijkheden voor verplichtstelling van groene daken.

Door een veranderend klimaat kampt het verhard stedelijk landschap met hemelwaterproblematiek en hitte-eilandeffecten. Het plat daklandschap biedt de kans om deze problematiek te verminderen door in een groene vorm water te bufferen, de stad te verkoelen en het welzijn te verbeteren. Welke rol moet de overheid nemen zodat ruimtelijke adaptatie ook op het dak zijn plaats krijgt? Diverse wereldsteden hebben groene daken verplicht gesteld om deze onbenutte ruimtes duurzaam in te vullen. Dan is er een ‘moet’, een ‘moet’ waarbij burgers gelijke plichten hebben, de markt geprikkeld wordt om te innoveren en de overheid het gezag heeft om partijen te verbinden en te bewegen. Echter is dit in de Nederlandse context nog niet mogelijk. Gemeentes mogen alleen stedenbouwkundige randvoorwaarden stellen en geen bouwkundige eisen omdat het nationale bouwbesluit daarover gaat. Wel is het mogelijk om in bestemmingsplannen op te nemen dat nieuwbouw acceptabel is als een gedeelte van het perceel een groene invulling krijgt en gemeentes kunnen vanuit de wet milieubeheer een waterverordening opstellen om afvloeiend hemelwater niet meer aan te nemen als dit redelijkerwijs op eigen bodem kan worden verwerkt. Zo kan indirect worden gestuurd op een groendakontwikkeling. De omgevingswet is in de maak en zorgt dat regelgeving gedecentraliseerd wordt. Gemeentes krijgen met een omgevingsplan meer te zeggen over de fysieke leefomgeving. Mocht het college groene daken willen verplichten, dan dient deze dan ook ruimte te bieden voor andere ambities op het gebied van het dakenlandschap. Aangezien de Omgevingswet nog in de maak is, is het aan te bevelen om nu alvast in bestemmingsplannen vergroeningseisen en een waterverordening op te stellen voor nieuwbouw opdat in het uiteindelijke omgevingsplan een groendakeis komt. Zo heeft men voorbeelden en kan de gemeente helpen de markt verder te ontwikkelen en het gedachtegoed uitbreiden. Vervolgens is de volgende stap om een groendakeis, na een redelijke termijn en een correcte informatiecampagne te voorbereiding, ook verplicht te stellen voor bestaande bouw bij renovatie (om planschade te verkomen). Daarin dient niet vergeten te worden goed gedrag te belonen met een mogelijke korting op rioolheffing of andere voordelen.